همراهان عزیز و دوست داشتنی سایت آرایشی و بهداشتی دنادیا اکنون در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی در زمینه آشنایی با کلاژن و خواص آن را برایتان شرح دهیم به امید اینکه مطالب فوق برای شما عزیزان مفید و موثر واقع شود؛ پس با ما همراه باشید.
کلاژن فراوان ترین پروتئین موجود در بدن می باشد.این پروتئین ماده اصلی بافت های همبند مانند: تاندون ها، رباط ها، پوست و عضلات است که در سرتاسر بدن وجود دارد. این پروتئین نقش مهمی از جمله ایجاد ساختار پوست و تقویت استخوان ها در بدن ایفا می کند.
کلاژن Collagen واژه یونانی به معنای تولید کننده چسب که امروزه به عنوان یک عامل ضد پیری شناخته میشود. مصرف کلاژن به صورت طبیعی از مواد غذایی یا با استفاده از محصولات کرمی، منجر به جوانسازی پوست صورت و بدن شما خواهد شد. کلاژن فراوان ترین پروتئین بدن انسان است که باعث کنار هم قرار گرفتن بافت های بدن میشود. به طور طبیعی بدن کلاژن مورد نیاز خود را تامین میکند اما متاسفانه با افزایش سن، سطح تولید کلاژن مورد نیاز کاهش یافته و همین اتفاق منجر به بروز چین و چروک و خطوط ریز پوستی میشود. عوامل دیگری مانند مصرف زیاد شکر و قند، استعمال دخانیات، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه های آفتاب نیز باعث کاهش کلاژن سازی بدن میشوند. با اصلاح عادت های غذایی، مصرف مواد طبیعی و کرم های جوان کننده پوستی میتوان به روند تولید این ماده در بدن کمک کرد که اگر اینکار را انجام ندهیم در مدت زمان کمی شاهد ریزش مو، شکستن ناخن ها، آسیب پذیری دندان ها و غضروف ها و ضعیفی روده ها خواهیم بود.
در حال حاضر از این ماده به وفور در صنعت زیبایی و پزشکی استفاده میشود. به این دلیل که اگر پروتئین کلاژن در بدن دچار تغییر شکل شود یا به ذرات کوچکتر تقسیم شود بازهم این توانایی را دارد که مجددا جذب بدن شود. حالت کشسانی ایجاد شده توسط کلاژن، باعث جوانسازی پوست میشود. در ادامه به روش های موثر افزایش تولید کلاژن به صورت طبیعی در بدن اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
کلاژن چیست؟
کلاژن از ترکیب دو آمینواسید پرولین و گلیسین با ویتامین سی ساخته میشود. کلاژن بیشتر پروتئین بدن ما را تا یک سوم تشکیل می دهد. کلاژن در ساختار اعضای مختلف بدن انسان از جمله استخوان ها، پوست، ماهیچه، تاندون ها، رباط ها، عروق خونی، قرنیه، دندان ها و … نقش دارد و برای حفظ سلامت آنها ضروری است. در واقع کلاژن با خاصیت چسبناکی خود باعث کنار هم قرار گرفتن بافت ها میشود، طوریکه بدن انسان بدون این ماده ساختار خود را از دست می دهد.
با بالا رفتن سن، بدن ما کلاژن کمتر و با کیفیت پایین تری تولید می کند و اولین علائم آن در پوست ما ظاهر می شود که استحکام و انعطاف خود را از دست می دهد. پس برای سلامت بدن و رعایت استاندارهای ضد پیری به مصرف کلاژن های خوراکی یا موضعی نیاز داریم. جدول زیر به شما اطلاعات کاملی درباره انواع محصولات مرتبط و نحوه استفاده از آنها را می دهد:
| نوع | پروتئین |
| خاصیت اصلی | رطوبت رسانی به پوست و جوانسازی |
| مناسب برای | پوست های خشک، افرادی که نیاز به محصولات ضد پیری دارند |
| طریقه مصرف | به صورت موضعی و یا خوراکی و روزانه یکبار |
| استفاده همراه با | محصولات حاوی رتینوئید برای جوانسازی پوست محصولات حاوی پپتید برای تحریک تولید کلاژن محصولات حاوی ویتامین سی برای جلوگیری از آسیب های پوستی ضد آفتاب های دارای فیلتر UVA برای محافظت بهتر از پوست |
انواع کلاژن
حداقل 16 نوع کلاژن در بدن انسان قرار دارد. اما به 4 دسته اصلی زیر تقسیم میشوند:
- این نوع کلاژن از فیبر فشرده تشکیل شده و باعث ایجاد ساختار در پوست، استخوان، تاندون ها، غضروف فیبری، بافت همبند و دندان ها میشود. 90 درصد کلاژن بدن از همین نوع است.
- نوع دوم کلاژن از فیبر آزاد تری ساخته شده و در غضروف های انعطاف پذیر یافت می شود که حرکت مفاصل را کنار هم آسان می کند.
- نوع سوم کلاژن در ساختار ماهیچه، ارگان ها و شریان های بدن نقش دارد.
- نوع چهارم کلاژن به عنوان یک فیلتر عمل کرده و در لایه های پوست یافت می شود.
خواص کلاژن خوراکی برای پوست صورت و بدن چیست؟
کلاژن بخش مهمی از بدن را تشکیل می دهد و برای حفظ سلامت بدن و پوست ضروری است. بعضی از فواید کلاژن و دلایل مصرف محصولات حاوی کلاژن عبارتند از:
- کلاژن در نگه داشتن ساختار بدن، استحکام، بافت و انعطاف پذیری آن ضروری است.
- دارای خاصیت ضد پیری بوده و باعث انعطاف پذیری، تقویت، بهبود آبرسانی، جوانسازی و بالا بردن مقاومت پوست با اثرات آنتی اکسیدانی خود می شود.
- سطوح بالای کلاژن در بدن مانع از ایجاد علائم پیری روی پوست از جمله چروک، تیرگی، لک، خشکی و … می شود.
- کلاژن باعث کاهش دردهای ماهیچه ای و مفصلی پس از ورزش و تحرکات بدنی می شود.
- فرم و استحکام استخوان های بدن ارتباط مستقیمی با میزان کلاژن موجود در بدن دارد.
- کلاژن در سلامت و بهبود وضعیت قلب و عروق مفید است و با بهبود کلسترول و سفت بودن شریان ها مانع از بیماری های عروقی می شود.
- کلاژن نقش مهمی در جلوگیری از بیمار شدن دارد و به عنوان محافظ بدن عمل می کند.
- کلاژن با تقویت بدن باعث افزایش ماهیچه های بدن و قوی تر شدن فرد می شود.
بعضی از فواید کلاژن به صورت تجربی مشاهده شده اما تحقیقات زیادی روی آنها انجام نشده است. این فواید عبارتند از:
- بهبود سلامت مو و ناخن با جلوگیری از شکستگی و تحریک رشد
- سلامت روده با درمان سندرم نشتی روده
- بهبود وضعیت مغز و کاهش استرس
- کاهش وزن با بالا بردن متابولیسم بدن
عوامل کاهش و افزایش دهنده کلاژن بدن
- بالا رفتن سن روند تولید کلاژن در بدن را کاهش میدهد.
- استرس و آلودگی هوا نیز میتوانند تاثیر منفی در تولید این ماده بگذارند.
- خوردن بیش از حد شکر و کربوهیدرات ها و کافئین می تواند از بازسازی کلاژن جلوگیری کند.
- قرار گرفتن در معرض نور آفتاب بدون محافظت و استفاده از ضد آفتاب به دلیل اشعه های مضر uv می تواند باعث کاهش تولید کلاژن شود.
- سیگار کشیدن تولید کلاژن را کاهش داده، رونر ترمیم زخم را کندتر کرده و باعث چروک های زودرس پوستی می شود.
شاید اجتناب از عواملی که باعث تخریب این پروتئین مهم میشوند، بیش از هر چیزی اهمیت داشته باشد. این موارد عبارت‌اند ار:
- نور آفتاب بیش‌ازاندازه: پرتو فرابنفش باعث کاهش تولید کلاژن میشود. خود را بیش‌ازاندازه در معرض نور آفتاب قرار ندهید.
- سیگار: سیگار کشیدن هم تولید کلاژن را کاهش میدهد. این کار بر فرایند درمان و بهبود زخم ها تأثیر می‌گذارد و منجر به ایجاد چین و چروک میشود.
- برخی بیماری‌های خودایمنی: مانند بیماری لوپوس نیز باعث تخریب این پروتئین میشوند.
البته بعضی مواد مغذی نیز می توانند به صورت غیر مستقیم در افزایش سطح کلاژن بدن مفید باشند. کلاژن در منابع غذایی طبیعی زیادی به صورت پروتئین یافت می شود. زمانی که پروتئین مصرف می کنید، کلاژن در معده شما به آمینو اسیدها شکسته شده و دوباره بازسازی می شود، پس مصرف آن به طور مستقیم سطح کلاژن را بالا نمی برد. بلکه به مرور باعث بهبود و تقویت سطح کلاژن می شود. از جمله این موارد میتوان به منابع غذایی زیر اشاره کرد.
| نوع | موجود در |
| ویتامین سی | مرکبات، فلفل دلمه ای، توت فرنگی |
| پرولین | سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، محصولات لبنی، کلم، مارچوبه و قارچ |
| گلیسین | پوست گوشت خوک، پوست مرغ و ژلاتین |
| مس | گوشت حیوانات، دانه کنجد، پودر کاکائو، بادام هندی و عدس |
بهترین محصولات کلاژن ساز
تحقیقات روی داروهای خوراکی کلاژن ساز نشان داده اند که مصرف بعضی از آنها از ۲.۵ تا ۱۰ گرم در روز و در مواردی که کلاژن محصول کمتر است تا ۳۰ گرم در روز برای بدن مفید است. این محصولات در انواع زیر قابل دسترس هستند.
- پودر: پودرهای حاوی کلاژن را میتوان به نوشیدنی هایی از جمله قهوه و اسموتی و یا سوپ اضافه کرد. این محصولات در فروشگاه ها و داروخانه ها قابل خرید هستند.
- کپسول: کپسول کلاژن نیز برای بدن به عنوان پروتئین، همانند مرغ یا ماهی شناخته می شوند. گفتنی است این کپسول ها معمولا کرولتی فری نبوده و حاوی مواد حیوانی هستند که به آن کلاژن هیدرولیزه شده گفته می شود. این محصولات تاثیر بیشتری در بالا بردن سطح کلاژن بدن دارند. هم چنین بعضی از کپسول ها مولتی ویتامین بوده و در کنار کلاژن، سایر مواد مغذی مورد نیاز مو را نیز تامین می کنند. نمونه آنها را می توان در محصولات برندهای شوگر بیر، مای ویتامینز، آیوی بیرز، هیرتامین و … مشاهده کرد.
- کرم یا روغن: این محصولات معمولا حاوی کلاژن مصنوعی بوده و با هیدراته کردن پوست و حفظ آن، باعث جوانسازی و از بین بردن چروک های پوستی می شوند. برای خرید کرم کلاژن و دیگر محصولات پوستی حاوی کلاژن میتوانید به داروخانه ها و فروشگاه های آرایشی بهداشتی معتبر مراجعه کنید.
- کلاژن مایع: نوشیدن منابع کلاژن به صورت مایع از جمله آب استخوان می تواند در تقویت بدن مفید باشد اما خواص ضد پیری روی پوست ندارد. کلاژن مایع را می توانید به صورت خانگی درست کرده و یا از فروشگاه ها تهیه کنید.
عوارض جانبی مصرف کلاژن
برند کلاژن مصرفی بسیار مهم است زیرا تنها برندهای معتبر دارای تاییدیه وزارت بهداشت می توانند تاثیر واقعی خود را نشان داده و کمترین عوارض جانبی را داشته باشند. در صورت تهیه محصولات غیر ایرانی توصیه میکنیم از بهترین برندهای پوستی خارجی که در این موضوع امتحان خود را پس داده اند، استفاده کنید. مصرف کلاژن معمولا عوارض جانبی مضری به همراه ندارد اما در برخی موارد می تواند منجر به مشکلات خاصی شود:
- اگر کلاژن به صورت کرم یا خوراکی از برندهای نامعتبر یا فیک تهیه شود می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مسمومیت شود.
- مکمل های ژلاتینی کلاژن ممکن است طعم ناخوشایند طولانی مدتی داشته باشند.
- مصرف بیش از حد کلاژن می تواند با احساس سنگینی و سوزش سر دل همراه باشد.
مکمل کلاژن
در سال های اخیر مصرف مکمل های حاوی کلاژن رواج یافته است. اکثر این مکمل ها هیدرولیز می شوند؛ به این معنا که مولکول کلاژن شکسته شده و جذب آن برای بدن آسان تر می گردد. علاوه بر این مکمل ها مواد غذایی متنوعی مانند مایع استخوانی دارای این پروتئین هستند که با مصرف آن ها می توان میزان کلاژن بدن را افزایش داد.
چه مواد غذایی کلاژن دارند؟
مصرف کلاژن را به راحتی می توان وارد برنامه غذایی خود نمود. بافت پیوندی همه پستانداران از این پروتئین تشکیل شده است بنابراین مصرف گوشت گاو، مرغ و ماهی را فراموش نکنید. سوپ یا آبگوشت حاوی مایع استخوانی انتخاب بسیار مناسبی برای تامین این ماده در بدن می باشد. ویتامین C به تولید طبیعی کلاژن در بدن کمک می کند.